Molenbrand De Haas Oud-Sabbinge

‘De Haas’ is een korenmolen aan de Kortedijk in Oud-Sabbinge. De naam is ontstaan in de twintigste eeuw, en verwijst naar het feit dat de molen erg snel draaide. Op 20 april 1928 ontstaat er brand in de kap, niet veel later verandert de molen in een grote vuurzee.

In 1852 krijgt landbouwer Dingenis Tolhoek uit Wolphaartsdijk vergunning voor het bouwen van een molen. Maar nog voor de bouw start, verkoopt hij het perceel aan Gerard Bevelander, een broodbakker uit Oud-Sabbinge. De molen had vijf zolders en was voorzien van twee koppel maalstenen. De molen staat bekend als een van de mooiste molens op de Bevelanden.

In 1909 gaat het eigendom over naar Cornelis van Oeveren. Pas onder hem krijgt de molen de naam De Haas. De naam stamt af van het feit dat de molen een zogenaamde ‘hardloper’ was. Bij de bouw was het spoorwiel namelijk een maatje te klein gemaakt, waardoor de molen erg hard moest gaan voordat hij een goede maalsnelheid had. In 1928 vindt nog een grote restauratie plaats, waarbij het genoemde spoorwiel groter wordt gemaakt en een nieuwe lange spruit is aangebracht.

Molenbrand

Enkele weken na de restauratie, op 20 april, gaat het om 4 uur in de ochtend goed mis. De avond ervoor heeft de molen gemalen bij een stevige wind. Molenaarsknecht Maarten Viergever krijgt de molen dan ook met moeite gevangen. De knecht staat er om bekend dat hij flink doordraaide. De oorzaak van de brand is naar grote waarschijnlijkheid dan ook een veel te warm gelopen as.

De vrijwillige brandweer van de gemeente Wolphaartsdijk heeft sinds enkele jaren een motorspuit. De toegesnelde vrijwilligers en de spuit van het dorp zijn snel gereed voor de inzet. Maar de spuitgasten kunnen de vlammen niet doven. De druk op de waterleiding is te laag om de kap te bereiken en de brand kan zich dus ongestoord uitbreiden. In korte tijd staat de molen van onder tot boven in brand. Er kan nog veel graan gered worden, maar zeker 70 hl graan verbrand.

Mechanische maalderij

Na de brand werd de uitgebrande romp verbouwd tot mechanische maalderij. Vooral vanwege de unieke eencilinder Deutz/Bronsmotor van 18 pk is de molen bijzonder. In 1939 is deze motor vervangen door een liggende Deutzmotor van 33 pk. Er zijn in heel Zeeland nog maar drie van deze motormaalderijen. De achter op de kap staande windwijzer overleefde de brand en werd op de afgeknotte romp gezet. Lees hier meer ver de geschiedenis van deze molen.

De stomp van de molen staat er nog steeds. Er zijn pseudokantelen aan gemaakt die de indruk van een kasteel wekken. Ongeveer 65 jaar later is er weer een molenbrand in de buurt, namelijk bij molen ‘De Hoop’ in Wolphaartsdijk.