Assistentie stadsbrand Middelburg

De stadsbrand van Middelburg vindt plaats na het bombardement op vrijdag 17 mei 1940 tijdens de strijd in Zeeland. Een groot gedeelte van de historische binnenstad van Middelburg wordt door de brand verwoest. Hoewel het een bombardement wordt genoemd, betreft het voornamelijk een artilleriebeschieting. Welke van de strijdende partijen hiervoor verantwoordelijk is, is nooit volledig duidelijk geworden.

Nederland heeft op 15 mei, onder druk van de bombardementen op Rotterdam, gecapituleerd voor de Duitsers. In Zeeland wordt echter nog doorgevochten. Franse troepen proberen samen met het overgebleven Nederlands leger te verhinderen dat de Duitsers oprukken naar de havens van Vlissingen en Antwerpen. In de avond van 16 mei proberen Franse troepen bij de Sloedam de Duitse opmars te stuiten. Door de Duitse druk moeten ze hun posities al de volgende dag verlaten.

Ontruimen

Burgemeester Van Walré de Bordes vraagt op 14 mei al aan de inwoners van Middelburg om de stad te ontruimen. Op 17 mei volgt de verwachte aanval op de stad. Die ochtend rukt de Middelburgse brandweer al twee keer uit voor een granaatinslag. Er is in beide gevallen veel stof, maar geen brand. Twee uur later, net na de middag, krijgen de spuitgasten een melding van een uitslaande brand. In de Bellinkstraat staat een woning in lichterlaaie. Terwijl hard gewerkt wordt om de brand te blussen zijn er steeds meer granaatinslagen te horen. Behalve artilleriegranaten komen ook Duitse vliegtuigbommen in de stad neer. Een half uur later komen er wederom twee brandmeldingen binnen. Er is brand in het ‘Oost-Indisch Huis’ aan de Rotterdamse kaai en op het Molenwater. Inmiddels blijken er al tientallen branden te woeden in de binnenstad. Door de vele inslagen moet de brandweer regelmatig het blussen staken en dekking zoeken.

De vrijwillige brandweer kan onmogelijk alle vuurhaarden bestrijden en het vuur krijgt daardoor alle kans om zich uit te breiden. De brandweer heeft te kampen met een wegvallende druk op de waterleidingen en moet daarom bluswater uit de grachten oppompen. Maar een stevige noordoosten wind zorgt voor een onbeheersbare vuurzee.

Verlaten stad

Omdat de stad grotendeels verlaten is, hoeft de brandweer niet op burgerhulp te rekenen. Daarom wordt aan de omliggende dorpen om assistentie gevraagd. Om 11.30 uur komt versterking van buiten Walcheren. Vanuit Goes gaat er een autospuit ter plaatse om de Middelburgse brandweer te helpen. De tien Goese spuitgasten staan onder leiding van commandant Van de Weerd. In eerste instantie wordt de spuit uit Goes ingezet op de Rotterdamse Kaai.

In totaal worden 7 autospuiten, 14 motorspuiten en 5 handspuiten ingezet. Er zijn bij elkaar 350 brandweerlieden ingezet. Vier brandweermannen raken gewond door granaatscherven tijdens de inzet.

Een dag later, op zaterdagavond, kunnen veel spuiten inpakken en retour. Goes blijft met Veere en Westkapelle ter plaatse tot zondagochtend. De Goesenaren blussen de branden bij de Watertoren en aan de Rouaanse Kaai af. Er zijn dan nog veel smeulende brandresten. Zondagmiddag zijn de meeste korpsen ingepakt, het nablussen is voor de Middelburgse brandweer en zo een 100 burgers.

Schade

Door de evacuatie van de stad vallen er maar 20 doden, maar de materiële schade daarentegen is enorm. Bijna 600 panden gaan verloren, waaronder een groot aantal monumenten. Daken en de houten vloeren branden volledig weg, wat rest zijn zwartgeblakerde muren en ruïnes. Ongeveer 800 Middelburgers zijn dakloos.

Aan de dappere brandweerlieden wordt in 1940 een particuliere onderscheiding, de ‘Herinneringsmedaille van het blusschen van de brandramp te Middelburg’ uitgereikt.